અધ્યાય ૭: જ્ઞાન વિજ્ઞાન યોગ

આ અધ્યાયનો પ્રારંભ ભગવાનની શક્તિના માયિક તથા આધ્યાત્મિક પરિમાણોનાં વર્ણન સાથે થાય છે. શ્રીકૃષ્ણ સ્પષ્ટ કરે છે કે આ સર્વ તેમનામાંથી પ્રગટ થયું છે અને દોરામાં પરોવાયેલાં મોતીની જેમ સર્વ તેમનામાં જ સ્થિત રહે છે. તેઓ સમગ્ર સર્જનનો સ્રોત છે અને સર્વ તેમનામાં જ પુન: વિલીન થઇ જાય છે. તેમની પ્રાકૃત શક્તિ માયા પર વિજય પ્રાપ્ત કરવો અતિ દુષ્કર છે પરંતુ જેઓ ભગવાનને શરણાગત થઇ જાય છે તેઓ તેમની કૃપા ગ્રહણ કરીને સરળતાથી તેને પાર કરી જાય છે. આગળ શ્રીકૃષ્ણ તેમને શરણાગત ન થતા હોય એવા ચાર પ્રકારના લોકોનું અને તેમની ભક્તિમાં તલ્લીન રહેતા હોય એવા ચાર પ્રકારના લોકોનું વર્ણન કરે છે. તેમના ભક્તોમાં તેઓ એમને અતિ પ્રિય માને છે કે જેઓ જ્ઞાનમાં સ્થિત રહીને પોતાનાં મન અને બુદ્ધિનો શ્રીકૃષ્ણમાં વિલય કરી દે છે. કેટલાક લોકો કે જેમની બુદ્ધિનું લૌકિક કામનાઓ દ્વારા હરણ થઇ ગયું છે,જેમની બુદ્ધિ ભૌતિક ઇચ્છાઓથી આચ્છાદિત છે તેઓ સ્વર્ગીય દેવી-દેવતાઓને શરણાગત થાય છે. પરંતુ એ સ્વર્ગીય દેવી-દેવતાઓ કેવળ અલ્પકાલીન લૌકિક સુખો પ્રદાન કરી શકે છે અને તે પણ પરમાત્મા પાસેથી આ શક્તિઓ પ્રાપ્ત કર્યા પશ્ચાત્ જ કરી શકે છે. આ પ્રમાણે, ભક્તિ માટે સર્વશ્રેષ્ઠ ઉદ્દેશ્ય સ્વયં ભગવાન જ છે. શ્રીકૃષ્ણ સુનિશ્ચિત કરે છે કે, તેઓ જ સર્વજ્ઞ, સર્વવ્યાપક અને સર્વશક્તિમાન એવા શાશ્વત દિવ્ય ગુણોથી સંપન્ન પરમ સત્ય અને અંતિમ ગંતવ્ય છે. પરંતુ તેમનું સ્વરૂપ તેમની દિવ્ય યોગમાયા શક્તિના આવરણથી આચ્છાદિત રહે છે અને તેથી તેમના શાશ્વત દિવ્ય સ્વરૂપની અવિનાશી પ્રકૃતિ બધાં જાણી શકતા નથી. જો આપણે તેમનો આશ્રય ગ્રહણ કરીએ છીએ તો તેઓ તેમનું દિવ્ય જ્ઞાન પ્રદાન કરે છે અને તેમને જાણ્યા પશ્ચાત્ આપણને આત્મજ્ઞાન અને કાર્મિક ગતિવિધિઓના ક્ષેત્રનું જ્ઞાન પણ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.